عضو اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با «اکونگار»:
راندمان زیر ۳۶درصدی نیروگاه‌ها/ زیرساخت‌های انرژی نیازمند سرمایه‌گذاری ۲۰۰میلیارد دلاری
عضو اتاق بازرگانی گفت:: امروز زیرساخت های تولید، توزیع و انتقال انرژی در کشور ما باید به صورت دقیق تری موشکافی شوند. باید محدودیت ها و توانمندی ها در این حوزه ارزیابی شود. براساس این ارزیابی می توان برآورد کرد که چه میزان انرژی در کشور تولید می شود و چه میزان مصرف می شود.
به گزارش اکونگار، موج کمبود انرژی و ایجاد بحران ناترازی انرژی از ابتدای سال و قطعی برق به صورت گسترده منجر به اختلال در روند فعالیت واحدهای صنعتی و شهرک‌های صنعتی شده است.
براساس آمار رسمی اتاق بازرگانی ایران بحران ناترازی انرژی منجر به تعطیلی ۵۰درصد واحدهای صنعتی در نیمه اول سال شده و همزمان با قطعی گسترده برق تولید صنعتی با افت ۶۰درصدی رو به رو شده است. «اکونگار» در گفت و گو با رضا پدیدار، عضو اتاق بازرگانی ایران و متخصص حوزه انرژی، معضل کمبود انرژی در کشور را ریشه یابی کرد.
رضا پدیدار در شروع این گفت‌وگو و با اشاره به یکی از مهم ترین معضلات حوزه انرژی، گفت: به صورت گسترده و پراکنده در کشور بسیاری در حوزه انرژی صاحب نظر شده اند و اطلاعات غلط می دهند. روش رسانه ها در پرداختن به این موضوع نیز تاکنون اشتباه بوده است. نکته اساسی این است وقتی که یک کمبود سراسری در کشور به وجود می آید، مشخصا مشکل زیرساختی است.
امکان جبران ناترازی برق در ۲سال آینده/نیروگاه‌سازی صنایع به کام دولت‌‌ها
وی افزود: امروز زیرساخت های تولید، توزیع و انتقال انرژی در کشور ما باید به صورت دقیق تری موشکافی شوند. باید محدودیت ها و توانمندی ها در این حوزه ارزیابی شود. براساس این ارزیابی می توان برآورد کرد که چه میزان انرژی در کشور تولید می شود و چه میزان مصرف می شود.
فقدان آمار و ارزیابی
پدیدار ادامه داد: مشکل اساسی ما امروز این است که آمار صحیح و دقیقی در کشور نداریم. حتی میزان مصرف کنندگان انرژی نیز مشخص نیستند. برای مثال اداره آمار خبر از جمعیت ۸۵ میلیونی کشور می دهد اما برخی ارگان های دیگر می گویند که جمعیت ایران ۸۷ میلیون است. علاوه بر این برخی عنوان می کنند که ۷ میلیون نفر افغانستانی در کشور حضور دارند. به طور کلی امروز ما حتی نمی دانیم چند نفر در کشور حاضر هستند و مشخصا در چنین شرایطی نمی توانیم برآوردی از میزان مصرف نیز داشته باشیم.
این متخصص حوزه انرژی خاطرنشان کرد: تصمیماتی که بدون مطالعه و ارزیابی گرفته می شود، مشخصا نتیجه اش کمبودهای امروز می شود. ناترازی یک اطلاق نادرست به این وضعیت است. ما به عبارت صحیح تر با کمبود انرژی در کشور مواجه هستیم و باید این مساله را بپذیریم.
هیچکس نمی داند نیاز کشور به انرژی چه میزان است و برآوردها به صورت موردی و سلیقه ای انجام می شود. باید نگاه ما تخصصی شود. باید سبد انرژی کشور مشخص باشد و به تفکیک تولید و مصرف معین شود. در چنین وضعیتی است که می توان هدر رفت انرژی را نیز مشخص کرد. امروز یکی از مشکلات اساسی ما همین هدر رفت انرژی است که در خطوط انتقال به شکل جدی نمایان است. هیچکس این هدر رفت را به صورت دقیق مشخص نمی کند و به همین علت زمانی که تولید ما نزدیک به مصرف می شود، مجدد با کمبود مواجه هستیم.
سایه سوءمدیریت بر سر حوزه انرژی
وی افزود: آن چه در خصوص دزدی و قاچاق انرژی مطرح می شود، میاله بزرگ، سنگین و غیرقابل هضمی است که باید با آن برخورد شود. در حوزه تکمیل زیرساخت ها نیز عملکرد خوبی را شاهد نیستیم. طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس، در حوزه انتقال گاز سوءمدیریت های عجیبی رخ داده است. در یک نمونه شاهد بودیم که یک نماینده مجلس با لابی کری خط انتقال گاز را از کوهستان های سخت عبور داده و به یک روستا با ۱۰۰ خانوار رسانده است. در زمان ایجاد و تحویل گاز به درب منازل مشاهده شده که آن روستا فقط ۲۰ خانوار دارد و سایر خانوارها مهاجرت کرده اند. چنین سوءمدیریت هایی است که کار را برای کشور سخت کرده است.
پدیدار تصریح کرد: دقیقا به همین علت است که می توان گفت سوءمدیریت در حوزه انرژی بیش از تحریم به کشور لطمه زده است. طراحی، ایجاد و بهره برداری ها باید به صورت تخصصی بررسی شود و مشخص شود که آیا گام های درستی در حوزه زیرساخت برداشته شده یا خیر.
پدیدار با اشاره به اهمیت مساله راندمان در حوزه انرژی گفت: راندمان نیروگاه ها نسبت به میانگین منطقه خاورمیانه و اوراسیا نیز پایین تر است. اگر همین راندمان ارتقا یابد، یک تغییر بنیادین در کشور رخ می دهد و تولید انرژی حداقل ۳۰ درصد رشد پیدا می کند. اعداد و ارقام برای مسئولین و کارشناسان به اسباب بازی بدل شده است و هرکسی یک چیزی بگوید.
ضربه تحریم و Fatf به زیرساخت ها
پدیدار با اشاره به ضرورت سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت های تولید انرژی، گفت: مطالعات دقیقی حدود ۳ سال پیش انجام شد که براساس آن برای تولید، مصرف و صادرات انرژی، نیازمند ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری اولیه هستیم اما تامین این میزان منبع مالی مشخصا امروزه مقدور نیست. زیرا هنوز تحریم هستیم و موانعی نظیر Fatf در مسیر ما قرار دارد.
امروز کشور به یک عزم ملی نیاز دارد. عزم ملی این است که در ابتدا یک فرمول برای مصرف درست در کشور پیاده سازی کنیم و پس از مصرف صحیح به معیار متعارف و درستی در تمامی ابعاد انرژی برسیم. در همین حین نیز باید تولید انرژی از انحصار دولت خارج شود.
تولید باید به بخش خصوصی واگذار شود
این عضو اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: تولید انرژی و به صورت کلی مبحث تولید باید با مشارکت بخش خصوصی باشد. تا چندی پیش ترکیب سبد مدیریت اقتصادی کشور براساس گزارش مرکز پژوهش های اتاق بازرگانی، ۸۷ درصد دولتی بود اما امروز ۹۰ درصد اقتصاد کشور دست دولت، صندوق های بازنشستگی و شرکت های خصولتی است. فقط ۱۰ درصد دست تعاونی ها و بخش‌خصوصی است که تقریبا هیچ است. متاسفانه اصل ماجرا رها شده است و تمام سوال و جواب ها صرفا از بخش خصوصی صورت می گیرد. مسئولان باید بدانند که امروز ظرفیت بخش خصوصی بلااستفاده مانده و با وجود تمام مزیت هایی که دارد، رها شده و صرفا به اقتصاد مضمحل دولتی تکیه شده است. اگر مسائل این حوزه و چالش های بنیادین حل شود، می توان امیدوار بود که سایر مسائل نیز حل شوند.
وی تاکید کرد: براساس گفته خود مسئولین راندمان نیروگاه های ایران ۳۶ درصد است که در این رقم نیز شک و شبهه وجود دارد در حالی که راندمان نیروگاه های جهان ۵۸ درصد است و مشخصا با این راندمان پایین هر چقدر گاز تزریق شود باز هم مشکل کمبود انرژی حل نمی شود و باز هم شاهد قطعی برق خواهیم بود. باید نگاهی عمیق تر داشت و مشکلات را به صورت ریشه ای حل کرد. امروز اتلاف انرژی در کشور کمرشکن است و ریشه آن نیز عدم نگاه تخصصی به این حوزه است.
