کارزار خداحافظی با آزمون‌های مجازی
از خرداد تا شهریور ماه امسال ۲۷ کارزار دانشجویی با یک هدف مشخص پا گرفته است: «امتحان‌های دانشگاه‌ها مجازی شود».
به گزارش اکونگار به نقل از زومیت، در این کارزارها حدودا بیش از ۲۶۰ هزار دانشجو (۷ درصد از دانشجویان کشور) پا را در یک کفش کردند و در ادامه با استوری و پست‌های اینستاگرامی، هشتگ‌های توییتری و نامه‌هایی که حضوری به دست روسای دانشگاه‌ها می‌سپردند تابستان خود را صرف تغییر استراتژی وزارت علوم کردند. پیشنهادی که وزیر و معاونانش در ساختمان هرمزان به همه آنها یک پاسخ دادند: نه.
ماجرا از این قرار است که وزارت علوم با کنار هم گذاشتن کارنامه قبل و بعد دانشجویان، پیش و پس از اپیدمی ویروس کرونا به این نتیجه رسیده که مجازی بودن امتحان‌ها شاید ظاهرا خبر خوبی برای دانشجویان بوده، اما وضعیت خوبی را درباره کیفیت آزمون‌ها نشان نمی‌دهد. برای همین قصد ندارد به جز شرایط بحرانی، هیچ بخشی از آموزش را مجازی کند..
این خلاصه اظهارات مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی وزارت علوم است. همان جایی که تصمیم‌گیری‌هایی نهایی درباره آنلاین بودن یا نبودن کلاس‌ها یا امتجان‌ها از اتاق جلسات آن بیرون می‌آید.
چرا وزارت علوم مخالف است؟
رضا نقی‌زاده، معاون دفتر کل برنامه‌ریزی وزارتخانه برای توضیح دادن دلایل خود از چند استدلال ساده شروع می‌کند. او ابتدا می‌گوید آموزش الکترونیک سه سطح متفاوت دارد: آموزش مجازی، آموزش دیجیتال و آموزش هوشمند.
سپس با اشاره به تجربه دوران کرونا توضیح می‌دهد که آموزش مجازی بیشتر جنبه جایگزین اضطراری برای کلاس‌های حضوری داشته و کیفیت پایین‌تری نسبت به آموزش حضوری دارد، چراکه علاوه بر انتقال دانش تخصصی، مهارت‌های نرم و تعاملات دانشجویی در این فضا شکل نمی‌گیرد. به گفته او، مشکلات زیرساختی و ضعف مهارت برخی مدرسان در استفاده از ابزارها نیز مزید بر علت شده و باعث افت محسوس کیفیت آموزش و آزمون‌های مجازی شده است.
او سطح سوم را آموزش هوشمند می‌داند که مبتنی بر هوش مصنوعی و داده‌کاوی است و در آن نقش استاد از آموزش‌دهنده به راهنما تغییر می‌کند اما با وجود همه این‌ها تأکید می‌کند ایران فعلاً در سطح نخست باقی مانده و فاصله زیادی با سطوح بالاتر دارد، هرچند تجربه‌های اخیر نشان داده کیفیت آموزش و آزمون‌های مجازی هم پایین‌تر از حضوری ارزیابی می‌شود.
آزمون مجازی، ۵۰ درصد مشروطی‌ها را کاهش داد اما درس دانشجویان بهتر نشد
آماری که وزارتخانه در دست دارد کیفیت بسیار پایین آموزش مجازی را تایید می‌کند. نقی‌زاده می‌گوید:
ما در نیمسال دوم سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ که کرونا شروع و آموزش تقریبا مختل شد در بخش‌های مختلف برخی از دانشگاه‌ها با کاهش بیش از ۵۰ درصدی تعداد مشروطی روبه‌رو شدیم.
او می‌گوید این مساله نشان می‌دهد که آزمون کیفیت لازم ارزیابی را نداشته و اضافه می‌کند: «وقتی که آزمون‌ها را حضوری کردیم باز مشاهده می‌کنیم که آمار مشروطی‌ها به همان دوره قبل کرونا بازگشت. معنی این افزایش مشروطی این نیست که کیفیت آموزش تغییری کرده، فقط به این معناست که آزمون‌ها زمان امتحان مجازی بی‌کیفیت می‌شوند.»
به گفته او، اگر مانند علوم پزشکی یک آزمون واحد و استاندارد در کل کشور برگزار می‌شد، می‌شد با عدد و رقم درباره تغییر کیفیت قضاوت کرد. اما در شرایط فعلی، آمارها قابل استناد نیستند و این یکی از دلایل اصلی مخالفت با آزمون‌های مجازی است. نقی‌زاده تأکید می‌کند: «آزمون مجازی به‌روشنی کیفیت لازم را ندارد و این مسئله برای همه روشن است.»