رئیس اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با "اکونگار":
«بخش‌خصوصی» راه نجات اقتصاد جنگی / وضعیت کارگاره‌ها و بنگاه‌های کوچک نگران کننده است
باتوجه به اینکه بخش خصوصی در اقتصاد ایران بعد از شروع جنگ آسیبهای زیادی دیده است ولی با این حال رییس اتاق بازرگانی ایران معتقد است حمایت از این بخش می‌تواند راه بهبود اقتصاد ایران را بهبود ببخشد.
به‌گزراش اکونگار: در پی تحولات اخیر و ورود کشور به وضعیت جنگی، ساختار اقتصادی ایران با چالش‌های متعددی مواجه شده است. این شرایط ویژه، تاثیرات عمیقی بر همه ارکان اقتصاد، به‌ویژه بخش خصوصی، بر جای گذاشته است. بخش خصوصی که همواره نقش مهمی در پویایی تولید، اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی کشور ایفا کرده، در این وضعیت با موانع جدی‌تری نسبت به گذشته روبه‌رو شده است. محدودیت‌های ناشی از ناامنی‌های منطقه‌ای، اختلال در زنجیره تامین مواد اولیه، افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و بیمه، کاهش دسترسی به بازارهای صادراتی، و همچنین افت شدید اطمینان سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، از جمله عواملی هستند که پویایی این بخش را با مشکل مواجه ساخته‌اند.
از سوی دیگر، نوسانات شدید نرخ ارز، تورم مضاعف، محدودیت‌های بانکی و کاهش نقدینگی، به تضعیف بیشتر بنگاه‌های اقتصادی بخش خصوصی منجر شده است. بسیاری از این بنگاه‌ها با کاهش تولید، تعدیل نیرو و حتی تعطیلی مواجه شده‌اند. تداوم چنین روندی می‌تواند منجر به رکود فراگیرتر و افزایش بیکاری در سطح ملی شود. با این حال، در چنین شرایطی، ضرورت حمایت هدفمند، سریع و اثربخش از سوی دولت از بخش خصوصی بیش از پیش احساس می‌شود. از جمله این حمایت‌ها می‌توان به تخصیص تسهیلات بانکی ویژه، ایجاد معافیت‌های مالیاتی موقت، تسهیل واردات مواد اولیه ضروری، و حمایت از صادرات اشاره کرد. همچنین ایجاد سازوکارهای بیمه‌ای برای جبران خسارات ناشی از بحران‌های جنگی می‌تواند تا حدودی به بازسازی اعتماد فعالان اقتصادی کمک کند. در همین مورد و برای نزدیک شدن به تجربه بخش خصوصی در شرایط پساجنگ با رییس اتاق بازرگانی ایران مصاحبه‌ای انجام داده‌ایم. حسن‌زاده در این مورد با ابراز نگرانی از وضعیت بخش خصوصی از دولتی‌ها خواست تا بیشتر به ظرفیت این بخش توجه کنند. در این مورد بیشتر می‌خوانید.
تاب‌آوری اقتصادی در روند کاهشی
«صمد حسن‌زاده»، رییس اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به اینکه اقتصاد ایران در از یک‌ماه گذشته که جنگ بین ایران و غربی‌ها آغاز شده است چه شرایطی را تجربه کرده است، به‌خبرنگار «اکونگار» می‌گوید: «در این بازه زمانی وضعیت صنایع و سرمایه خوشبختانه با اتکا به سرمایه‌های اجتماعی و همراهی مردم، تاکنون بحران گسترده‌ای در حوزه تولید به‌وجود نیامده است اما واقعیت این است که تاب‌آوری کشور، به‌ویژه در حوزه‌هایی نظیر تجارت داخلی و خارجی، سرمایه انسانی و اشتغال، به‌شدت کاهش یافته است. اقتصاد ما پیش‌تر نیز با چالش‌هایی مانند ناترازی پولی و مالی، کاهش ارزش پول ملی، کمبود منابع ارزی، محدودیت‌های بین‌المللی، نبود روابط پایدار اقتصادی با کشورهای خارجی و عدم دسترسی به نظام بانکی بین‌المللی مواجه بوده و همین عوامل، ظرفیت ما برای مقابله با شوک‌های جدید را کاهش داده است. اکنون تحمل فشارهای تازه، برای اقتصاد کشور واقعا دشوار خواهد بود.»
رییس اتاق بازرگانی در مورد اینکه بسته‌های حمایتی دولت چه کیفیتی دارد، ادامه می‌دهد: «دولت بسته‌های حمایتی برای واحدهای تولیدی در نظر گرفته که قابل تقدیر است اما باید توجه داشت که اگر این وضعیت ادامه پیدا کند و تدابیر موثر برای ایجاد آرامش، رفع تنش‌های بین‌المللی و تقویت اطمینان عمومی اتخاذ نشود، اقتصاد کشور دچار خسارت‌های گسترده‌تری خواهد شد. دیدگاه‌های مقام رهبری، ریاست جمهور و هیات دولت همواره در راستای ایجاد ثبات، آرامش و حفظ منافع ملی بوده است اما نگرانی‌هایی که در دو ماه اخیر از سوی فعالان اقتصادی احساس شده، جدی است و اگر برای آن تدبیری اتخاذ نشود، می‌تواند منجر به تعطیلی واحدهای تولیدی، بیکاری کارگران و بروز مشکلات جدی در معیشت مردم شود. ما بر این باوریم که مسوولان نظام باید در تدوین سیاست‌های حمایتی از اقتصاد و بخش تولید، از نظرات بخش خصوصی و فعالان اقتصادی استفاده بیشتری کنند. اتاق‌های بازرگانی و اتاق اصناف، نقش موثری در حفظ ثبات بازار داشته‌اند و جا دارد از تلاش‌های ارزشمند آنها به‌ویژه در حوزه توزیع کالا و تضمین امنیت معیشتی مردم صمیمانه قدردانی شود. در این مدت، شاهد بودیم که بنگاه‌های اقتصادی، با تعهد و مسئولیت‌پذیری، رسالت خود را در قبال کشور و ملت انجام داده‌اند و این ایثار، شایسته‌ی تکریم است.»
افزایش نگرانی در مورد بنگاه‌های کوچک
او در همین مورد با اشاره به مطالبات اقتصادی که از دولت دارند اضافه می‌کند: «ما انتظار داریم که مسوولان نظام در حوزه سیاست‌گذاری اقتصادی، از ظرفیت‌های بخش خصوصی مانند اتاق‌های بازرگانی، اصناف و تشکل‌های تولیدی بیشتر بهره بگیرند، و در تدوین برنامه‌های حمایتی، با واقع‌بینی بیشتری عمل کنند. به این مورد هم اشاره کنم که نگرانی ما نسبت به کارگاه‌ها و بنگاه‌های کوچک و متوسط که در شرایط کنونی است که تاب‌آوری پایین‌تری دارند. این مجموعه‌ها نه‌تنها ستون فقرات اشتغال کشور است بلکه در تامین کالا و خدمات نقش کلیدی ایفا می‌کنند. متاسفانه وضعیت آنها به‌گونه‌ای‌ست که با کوچک‌ترین اختلال یا فشار اقتصادی، ممکن است دچار توقف فعالیت شوند. بنابراین ضروری است که برنامه‌ریزی حمایتی دقیق‌تر و منسجم‌تری برای پایداری این بنگاه‌ها انجام شود، تا در کنار صنایع بزرگ، این بخش هم بتواند از این دوران سخت با کمترین آسیب عبور کند.»
حسن‌زاده در ادامه به دیگر چالش‌هایی که بخش خصوصی و بنگاه‌های کوچک و متوسط دارند می‌پردازد و می‌گوید: «این بنگاه‌ها سال‌هاست که با مشکلات متعددی از جمله کمبود سرمایه در گردش، مسائل ارزی و ناترازی‌های زیرساختی در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فعالیت خود را ادامه داده‌اند. با این حال، استمرار این وضعیت، به‌ویژه برای بنگاه‌های کوچک و متوسط، بسیار دشوار خواهد بود و اگر تدبیری اندیشیده نشود، ممکن است پیامدهای جبران‌ناپذیری در پی داشته باشد. ما امیدواریم که با تدابیر مسوولان نظام، بتوانیم از این دوره تنش و کمبود، با کمترین آسیب عبور کنیم.»
