امکان افزایش درآمد سرانه از طریق مناطق آزاد/ دخالت بانک مرکزی و گمرک در مناطق آزاد باید قطع شود

مسعود دانشمند، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار اکونگار بیان کرد: همان‌طور که از عنوان مناطق آزاد تجاری و صنعتی، مشخص است، در این مناطق باید کالا تولید و به خارج از کشور صادر شود. اگر کالا از این مناطق به داخل کشور هم ارسال شود باید از منبع خارجی تلقی شود و بانک مرکزی هیچ تعهدی ندارد که به بازرگانان و تولیدکنندگان مناطق آزاد ارز بدهد.

وی ادامه داد: مناطق آزاد نیازی به گمرک ندارد و هر کالایی را می توان صادر و وارد کرد و فعال اقتصادی صرفا باید درصد استفاده از منطقه آزاد را پرداخت کند و اگر قرار باشد کالا به سرزمین اصلی ارسال شود در مبادی ورودی باید حقوق و قوانین گمرکی اعمال شود، بنابراین در مناطق آزاد نیازی به کنترل بانک مرکزی و گمرک نیست.

دانشمند افزود: متاسفانه در حال حاضر بانک مرکزی، گمرک و سایر دستگاه‌های ذیربط با مناطق آزاد به عنوان یکی از شهرهای کشور برخورد می‌کنند و تمام قوانین داخلی کشور در مناطق آزاد اعمال می‌شود. به دلیل این که الگوی درستی برای مناطق آزاد تعریف نکرده‌ایم، هر سازمانی به دلخواه خود به قوانین اضافه کرده و سبب شده تا مناطق آزاد آنطور که باید، نتوانند کار کنند.

این فعال اقتصادی گفت: عدم حضور و فعالیت بانک‌های خارجی در مناطق آزاد، اعمال مقررات گمرگی و دخالت‌های نامربوط دستگاه‌ها سبب اختلال در عملکرد این مناطق شده و به اصلاحات نیاز داریم.

دانشمند عنوان کرد: بسیاری از کشورها از جمله چین، امارات و کره جنوبی با ایجاد و توسعه مناطق آزاد به رشد اقتصادی قابل توجهی رسیده‌اند. در ایران باید از یک منطقه آزاد موفق خارجی که با سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای ما مطابقت دارد الگوبرداری کنیم و قوانین و مقررات آن را در مناطق آزاد کشور پیاده کنیم. در این زمینه نیازمند یک کار تحقیقی هستیم که بهتر است توسط مرکز پژوهش‌های مجلس که مستقل است و قوانین را می‌شناسد، انجام و یک پیشنهاد جامع مطرح شود.

وی درخصوص تأثیر رشد مناطق آزاد بر اقتصاد کشور نیز گفت: امارات از طریق دبی که منطقه آزاد است توانسته است به موقعیتی فعلی خود برسد. سنگاپور هم چنین وضعیتی دارد، این کشور وسعتی مشابه تهران و ۵ میلیون نفر جمعیت دارد و حتی آب، نفت و زمین کشاورزی ندارد، اما درآمد سرانه مردم این کشور حدود ۵۵ هزار دلار است. این در حالی است که درآمد سرانه ما با وجود منابع انرژی حدود ۵ هزار دلار است. با رشد و سودآوری مناطق آزاد می‌توان درآمد سرانه را از ۵ هزار به ۱۰ تا ۱۵ هزار دلار رساند.

دانشمند گفت: افزایش درآمد سرانه از طریق مناطق آزاد ممکن است. ابتدا باید مناطق آزاد رشد اقتصادی داشته باشند و مردم این مناطق مرفه شوند و سپس همین وضعیت به سرزمین اصلی تسری پیدا کند.