«اکونگار» بررسی می‌کند:
صنعت نیمه‌خاموش فولاد دست به‌گریبان اعتراضات کارگری / کارگران معترض فولادی چه‌مطالباتی دارند؟
در حالی که صنعت نیمه تعطیل اما استراتژیک فولاد با چالش‌هایی از جمله ناترازی برق روبه‌رو است و تعطیلی‌های سریالی را پشت‌سر گذاشته‌اند حالا دست به‌گریبان اعتراضات کارگری هم شده است.
به‌گزارش اکونگار: در ماه‌های اخیر صنعت فولاد ایران با مجموعه‌ای از بحران‌های کم‌سابقه روبه‌رو شده است. از یک‌سو ناترازی انرژی، به‌ویژه کمبود برق، باعث کاهش ظرفیت تولید در بسیاری از کارخانه‌های فولادی شده و هزینه‌های جانبی را به‌شدت افزایش داده است. خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده و محدودیت در تامین انرژی نه‌تنها تولید را مختل کرده بلکه صادرات و تعهدات بین‌المللی این صنعت را نیز تحت فشار قرار داده است. از سوی دیگر، تحولات منطقه‌ای و گزارش‌هایی درباره تهدید و حملات مراکز هسته‌ای از جمله چالش‌های جدید است. اگرچه برخی منابع رسمی وقوع خسارت‌های جدی را تکذیب کرده‌اند، اما همین خبرها کافی بوده تا نگرانی‌های تازه‌ای درباره ثبات و آینده تولید فولاد در کشور شکل بگیرد.
هم‌زمان با این چالش‌های کلان، وضعیت کارگران نیز به عاملی تعیین‌کننده در معادلات اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است. در هفته‌های اخیر موجی از اعتراضات قانونی و صنفی کارگری در شهرهای مختلف کشور شکل گرفته که دلایل اصلی آن معوقات مزدی، ناهمخوانی دستمزدها با نرخ بالای تورم، قراردادهای موقت و شرایط سخت معیشتی است. کارگران فولاد، سایر صنوف مانند بازنشستگان، نانواها و کامیون‌داران، در تجمعات اعتراضی خود خواستار رسیدگی فوری به مشکلات اقتصادی و بهبود شرایط شغلی شده‌اند. این اعتراضات، به‌ویژه در صنایع بزرگ و استراتژیک، نشان می‌دهد که بحران صرفا به بخش تولید محدود نمی‌شود بلکه به عرصه اجتماعی و نیروی کار نیز گسترش یافته است.
ترکیب ناترازی انرژی، فشارهای خارجی و اعتراضات کارگری چشم‌انداز صنعت فولاد را با ابهام جدی روبه‌رو کرده است. در چنین شرایطی، آینده این بخش مهم از اقتصاد ایران در گرو سیاست‌گذاری‌های شفاف، مدیریت کارآمد منابع انرژی و پاسخگویی به مطالبات نیروی کار خواهد بود. در ادامه این گزارش به آخرین اعتراضات صنفی-قانونی کارگران فولادی اشاره می‌کنیم.
تزلزل امینیت شغلی فولادی‌های شاهرود
باتوجه به اینکه روند اعتراضات صنفی و قانونی در شهرستان‌های مختلف ادامه دارد یکی از کارگران کارخانه «ذوب آهن شاهرود» در مورد آخرین مطالباتشان می‌گوید: «از مدت‌ها پیش، بخشی ازخطوط تولید کارخانه ذوب آهن شاهرود واقع در استان سمنان به‌دلیل قطعی مکرر برق متوقف شده و به‌دلیل کاهش تولید، حدود ۳۰۰ کارگر شاغل در این واحد، نگران از دست دادن شغل خود هستند.»
این فعال کارگری با اشاره به اشتغال حدود ۳۰۰کارگر در این واحد صنعتی، ادامه می‌دهد: «اخیرا حدود ۸۰ نفر از کارگران شغل خودرا از دست داده و سایر کارگران نیز امنیت شغلی خود را در مخاطره می‌بینند. نیروهای بیکار شده عمدتا از کارگران متخصص و کارآمد کارخانه بوده‌اند. جدا از مشکل نبود امنیت شغلی؛ حدودا ۴ ماه حقوق و حدد شش ماه حق بیمه کارگران پرداخت نشده است. مدیران شرکت ذوب آهن شاهرود از چند ماه پیش در تلاش هستند از طریق نهادهای دولتی مشکلی را که برای کارخانه و کارگرانش به وجود آمده، مرتفع کنند.»
این فعال کارگری معتقد است به‌طور کلی مشکلات واحدهایی که بیشتر از دیگر کارخانه‌ها به برق نیاز دارند، نگران کننده است و اگر همین روال ادامه یابد، قطعا فعالیت تعدادی زیادی از آن‌ها متوقف خواهد شد.
اعتراض‌های صنفی فولادی‌های یزد
شماری از کارگران کارخانه فولاد غدیر بهاباد که معوقات مزدی دارند، خواستار توجه مسئولان به موضوع معوقات خود شدند. منابع کارگری در یزد اعلام کردند، صبح روز شنبه ۲۹ شهریور گروهی از کارگران کارخانه «فولاد غدیر بهاباد» دست به تجمعات صنفی-قانونی زدند و اعتراض کردند.
یکی از فعالان کارگری در یزد در مورد مطالبات کارگران معترض به خبرگزاری کار ایران می‌گوید: «مطالبات مزدی کارگران شاغل در این کارخانه در ماه‌های اخیر پرداخت نشده و روزبه‌روز بر میزان بدهی‌های کارگران فولاد غدیر افزوده می‌شود. در عین حال راه‌حل مناسبی از سوی مدیران کارخانه و مسئولان شهرستانی ارائه نمی‌شود. طی ماه‌های گذشته برای پیگیری مطالبات صنفی خود به چند نهاد دولتی مراجعه کردیم اما هنوز اتفاقی نیفتاده است. جدا از معوقات مزدی، در خصوص وضعیت امنیت شغلی خود نیز معترض هستند.»
این فعال کارگری در همین مورد ادامه می‌دهد: «تصور ما این بود که مسوولان پیگیر وضعیت مطالبات خواهند بود. انتظارها این است که مسئولان استانی به این مساله ورود کرده و ماجرا را مدیریت کنند.»
ادامه اعتراض‌های سریالی در اهواز
طبق گزراش‌های منتشر شده شنبه ۲۹ شهریور، کارگران گروه ملی صنعتی فولاد ایران در شهر اهواز، در اعتراض به معوقات مزدی خود تجمع کردند. بنا بر گفته فعالان کارگری، کارگران گروه ملی فولاد ایران از ابتدای مرداد ماه حقوق نگرفته‌اند. «پرداخت دستمزدهای معوقه»، «تامین بیمه تکمیلی مناسب»، «عدم تاخیر در واریز بیمه‌ها»، «بهبود وضعیت قراردادهای کاری»، «0راه اندازی فوری خطوط تولید» و همچنین «بهبود وضعیت تولید در شرکت»، از جمله مطالبات این کارگران است. در این مورد باید اضافه کنیم که کارگران گروه ملی فولاد از حدود یک هفته پیش دست به اعتراض زده‌اند.
آخرین شرایط فولادی‌ها بعد از جنگ 12 روزه
«وحید یعقوبی»، عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در اواخر مردادماه در مورد شرایط فولادی‌ها بعد از جنگ 12 روزه و در شرایط ناترازی‌های برق به مهر گفت: «تقریباً تمام واحدهای فولادی تعطیل شده‌اند. برخلاف شهرک‌های صنعتی که ممکن است بتوانند چند روز از برق استفاده کنند، فولادی‌ها از ابتدای اردیبهشت با محدودیت ۹۰ درصدی مواجه شده‌اند و اکنون تنها دو تا سه درصد برق دریافت می‌کنند. این میزان حتی پاسخگوی تامین روشنایی معابر کارخانه‌ها هم نیست.»
او با بیان اینکه بسیاری از شرکت‌ها با هدف راه‌اندازی حداقلی تولید اقدام به خرید برق از بورس انرژی کرده‌اند، ادامه داد: «با وجود قیمت بالای برق سبز (۶۵۰۰ تا ۷۰۰۰ تومان)، شرکت‌ها ترجیح می‌دهند حداقل یکی از کوره‌هایشان را روشن کنند تا از زیان بیشتر جلوگیری کنند. هرچند این کار سودی برای آن‌ها ندارد، اما از خسارت سنگین ناشی از تعطیلی کامل می‌کاهد. در دو هفته نخست محدودیت‌ها، برخی شرکت‌ها علی‌رغم خرید برق سبز از بورس انرژی با قطعی برق مواجه شدند. این اقدام سلیقه‌ای بود و در برخی موارد با ورود سازمان بازرسی و بورس انرژی، برق آن‌ها وصل شد. چرا که پول برق پرداخت شده بود و شرکت‌ها مالک آن انرژی محسوب می‌شدند.»
