«اکونگار» آخرین تحولات بیمه رانندگان را تحلیل می‌کند:
رانندگان تاکسی‌های اینترنتی در ترافیک ورود به تامین‌اجتماعی / مقاومت بهارستان با بیمه راننده‌ها دوامی نخواهد داشت
باتوجه به تاکیدات وزرات کار و سازمان تامین اجتماعی باز هم نماینده‌های مجلس با طرح بیمه‌ای راننندگان تاکسی‌های اینترنتی مخالفت می‌کنند که در این گزارش به همین موضوع خواهیم پرداخت که چرا مقاومت بهارستانی‌های در این مورد چندان دوامی نخواهد داشت.
به‌گزارش اکونگار: با گسترش فناوری و توسعه برنامه‌های حمل‌ونقل اینترنتی، بخش قابل‌توجهی از حمل‌ونقل شهری که دارای زیرساخت‌ها پرچالشی است حالا توسط رانندگان تاکسی‌های اینترنتی انجام می‌شود. این قشر که اکنون بخش مهمی از نیروی کار در حوزه خدمات شهری را تشکیل می‌دهند، اغلب بدون برخورداری از حمایت‌های صنفی و بیمه‌ای فعالیت می‌کنند. در حالی که نقش آنان در «کاهش بیکاری»، «تسهیل حمل‌ونقل عمومی» و «افزایش رضایت‌مندی شهروندان» غیرقابل‌انکار است اما جایگاه قانونی و صنفی این رانندگان همچنان با ابهامات و چالش‌هایی مواجه است. این وضعت هم‌زمان با موج جدید از بیکاری که به‌دلیل آنچه دستمزد پایین عنوان شده جای خود را محکم کرده است و روند حضور کارگران در این برنامه‌ها را سرعت بخشیده است و کارگران ماهر و ... هنگامی که با عدم امنیت شغلی و همچنین دستمزد پایین روبه‌رو می‌شوند به‌اجبار به‌سمت رانندگی می‌روند تا حداقل شکم خود و خانواده را بتوانند سیر کنند. همانطوری که اشاره کردیم برخی مشاغل مثل رانندگان تاکسی‌های اینترنتی تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرند و بازنشستگی ندارند که براساس «ماده ۲۸ برنامه هفتم توسعه» دولت می‌تواند برای این دسته از شاغلین آیین‌نامه بنویسد که حالا با مخالفت نماینده‌های مجلس روبه‌رو شده است. در ادامه این گزارش به آخرین تحولات این حوزه خواهیم پرداخت.
باز هم ابهام در روابط کار
نبود شفافیت در رابطه کاری میان برنامه‌ها و رانندگان، موجب شده تا بسیاری از این افراد از پوشش بیمه درمانی، بیمه بازنشستگی و سایر حمایت‌های اجتماعی محروم بمانند. این در حالی است که ماهیت شغلی آنان با فشارهای جسمی و روانی همراه بوده و مستلزم دریافت خدمات درمانی و رفاهی مناسب است. عدم بهره‌مندی از بیمه، نه تنها امنیت روانی رانندگان و خانواده‌ها را تهدید می‌کند، بلکه در بلندمدت می‌تواند تبعات اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای برای کشور به همراه داشته باشد.
پشت‌پرده مخالفت مجلسی‌ها
آنچنان که از گزارش‌های منتشر شده پیدا است آبعد از شدت اعتراض فعالان صنفی، مسوول وزارت کار و تامین اجتماعی با همکاری پلتفرم‌های فعال، نسبت به تدوین و اجرای مقررات شفاف، حمایت از حقوق صنفی رانندگان و فراهم ساختن زمینه‌های بهره‌مندی آنان از بیمه و خدمات اجتماعی اقدام جدی به عمل آورند ولی هنگامی که همه چیز برای ابلاغ آماده بود بهارستان این طرح را از دستور کار خارج کرد. در این مورد باید اضافه کنیم که مخالفت یا مقاومت برخی نمایندگان مجلس با طرح بیمه رانندگان تاکسی‌های اینترنتی به دلایل مختلفی صورت گرفته است که در ادامه تحلیلی در این مورد ارائه خواهیم داد.
با وجود ضرورت بیمه کردن رانندگان تاکسی‌های اینترنتی، بخشی از نمایندگان مجلس شورا نسبت به اجرای این طرح موضع احتیاط‌آمیزی در پیش گرفته‌اند. این مخالفت‌ها دلایلی مانند «بار مالی بر دولت و سازمان تامین اجتماعی»، «ابهام در رابطه استخدامی راننده و پلتفرم»، «ترس از افزایش قیمت خدمات»، «نیاز به قانون‌گذاری دقیق‌تر و فراگیرتر» و ... بر مخالفت‌ها تاکید می‌کنند ولی در ادامه به نکاتی اشاره خواهیم کرد که نشان می‌دهد این بهانه‌ها نمی‌توانند سدی در برابر اجرای طرح بیمه‌ای رانندگان تاکسی‌های اینترنتی باشد.
در همین مورد باید اضافه کنیم که کارشناسان و نهادهای صنفی معتقدند این چالش‌ها با تدوین آیین‌نامه‌های شفاف و اجرای تدریجی قابل حل است، به شرط آنکه مجلس رویکردی حمایتی و آینده‌نگر نسبت به ساختارهای نوین اشتغال اتخاذ کند.
واکنش تامین اجتماعی و وزارت کار
باتوجه به مخالف مجلسی‌ها و بهانه‌هایی که در این مورد مطرح می‌کنند بررسی‌ها نشان می‌دهد که این طرح نه‌تنها بار مالی آنچنانی برای سازمان ندارد بلکه حتی می‌تواند منبع درآمدی برای تامین اجتماعی به‌همراه داشته باشد.
«مصطفی سالاری»، مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی در این مورد تاکید کرده است که این سازمان در صورت وجود سازوکار شناسایی «نیروی کار غیررسمی»، آمادگی بیمه کردن این افراد را خواهد داشت. او همچنین معتقد است که رانندگان پلتفرم‌های جابه‌جایی مسافران و تاکسی‌های درون‌شهری غیرپلتفرمی باید در چارچوب «بیمه رانندگان» تحت پوشش باشند.
«احمد میدری»، وزیر کار در پاسخ به این سوال که سرانجام بیمه رانندگان تاکسی‌های اینترنتی که مطالبه این قشر است و پیش‌تر هم او در این‌باره اخباری را مطرح کرده بود، گفت: «در این‌باره باید بگویم نشست‌های مختلفی با سکوهای اینترنتی برگزار کرده‌ایم و موضوع دنبال می‌شود. این مسئله، در آیین‌نامه‌ی مربوطه دیده شده و در حال پیگیری است.»
اظهارات این دو مقام مسوول که متولی حوزه روابط کار و حمایت از اقشار کارگری محسوب می‌شود بیانگر عزم جدی نهادهای اجرایی در جهت شناسایی و ساماندهی وضعیت شغلی و بیمه‌ای رانندگان تاکسی‌های اینترنتی است. امری که در صورت همکاری قانونی و شفاف‌سازی مسوولیت‌ها، می‌تواند گامی مهم در جهت حمایت از نیروی کار غیررسمی و توسعه عدالت اجتماعی در کشور باشد.
داستان از کجا آغاز شد
بهمن ماه سال گذشته بود که میدری، وزیر کار از تدوین آیین‌نامه‌ای در دولت خبر داد که براساس آن ورود شاغلان فضای مجازی به بیمه‌های اجتماعی تسهیل می‌شود. او آن زمان اعلام کرد که این آیین‌نامه در دست بررسی است و انتظار می‌رود باتوجه به آنکه مجوزهای لازم در آن گرفته شده سال آینده رانندگان تاکسی‌های اینترنتی یا کسانی که در سایر سکوهای اینترنتی فعالیت می‌کنند بیمه شوند. به گفته او برای بیشتر مشاغل وجود بیمه، اجباری است و باید بیمه بازنشستگی و تامین اجتماعی برای آنها پیش‌بینی شود.
