«اکونگار» در گفت‌وگو با فعال کارگری بررسی می‌کند؛
۳ ابرچالش جامعه کارگری / بحران تفسیرها ضدکارگری از قانون کار
ادوار اخیر جامعه کارگری با هر فرازونشیبی با بحران‌های اقتصادی روبه‌رو می‌شوند و به‌همین دلیل با انباشت مطالبات روبه‌رو هستند این در حالی است که قانون کار پیش‌بینی بسیاری از این بحران‌ها را انجام داده است مهمترین مشکل خوانش نادرست قانون کار است که در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت.
به‌گزارش اکونگار: در ادوار اخیر بسیاری از مطالبات جامعه کارگری باتوجه به چانه‌زنی و پیگیری‌های فعالان کارگری روی زمین مانده است و همین عاملی بر انباشت خواسته‌ها و بحرانی‌تر شدشان شده است. فاصله جامعه کارگری با کف عدالتی که قانون کار ترسیم کرده یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها محسوب می‌شود. عمده این مشکلات به عدم خوانش صحیح قانون باز می‌گردد که نه‌تنها کارفرماها بلکه نماینده‌های مجلس و دولتی‌ها هم براساس سلیقه خود قانون را تحلیل می‌کند که در این مورد می‌توانیم مثال‌های زیادی بزنیم ولی با این حال باید اضافه کنیم که جامعه کارگری ایران که همواره در فرازونشیب‌های اقتصادی و اجتماعی آسیب می‌بینند با 3 چالش عمده روبه‌رو هستند که قانون کار پیش‌بینی‌هایی در این زمینه انجام داده است ولی رعایت نمی‌شود. در این مورد با یکی از تحلیلگران حوزه کارگری مصاحبه‌ای انجام داده‌ایم. سهرابی معتقد است توقع جامعه کارگری به‌عنوان مهمترین دغدغه اجرای مصوبه هیات وزیران در ادوار گذشته است. در این مورد بیشتر می‌خوانید.
زندگی کارگری زیر فشار گرانی
«احسان سهرابی»، فعال کارگری و تحلیلگر حوزه کار در مورد مهمترین مطالبات اقشار کارگری در شرایط کنونی به‌خبرنگار «اکونگار» می‌گوید: «دغدغه مطالبات کارگری یکی از مهمترین و دیرپاترین موضوعات در مناسبات اجتماعی و اقتصادی ایران است. کارگران به‌عنوان نیروی مولد جامعه، در طول تاریخ همواره برای دستیابی به حقوق اولیه خود چون «دستمزد عادلانه»، «امنیت شغلی»، «بهبود شرایط کار» و «برخورداری از تشکل‌های مستقل» تلاش کرده‌اند. در شرایط امروز که تورم، بیکاری، خصوصی‌سازی‌های گسترده و بی‌ثباتی اقتصادی زندگی کارگران را به شدت تحت تاثیر قرار داده، شنیدن صدای این قشر و بررسی مطالبات واقعی آن‌ها اهمیتی دوچندان یافته است.»
او در همین مورد و با اشاره به مهمترین مطالبات ادامه می‌دهد: «فعالان کارگری تلاش دارند تا چانه‌زنی، آگاهی بخشی و البته با نگاهی نزدیک‌تر به مشکلات و خواسته‌های کارگران، ابعاد مختلف مطالبات آن‌ها را بازتاب دهند و زمینه‌ای برای درک بهتر ضرورت‌های تغییرات در سیاست‌های کارگری فراهم آورد. امنیت شغلی یکی از پایه‌های اصلی رفاه اجتماعی و اقتصادی برای کارگران است، اما در ایران این مفهوم با چالش‌های جدی روبه‌رو شده است. بخش بزرگی از نیروی کار کشور با قراردادهای موقت، پیمانکاری، پروژه‌ای یا حتی سفیدامضا مشغول به کارند، به‌طوری که براساس آمارهای رسمی، بیش از ۹۷ درصد کارگران فاقد قرارداد دائم هستند.»
نیاز به تاکید بر قانون کار
او با تاکید بر رسیدگی به مطالبات کارگری اضافه می‌کند: «توقع جامعه کارگری به‌عنوان مهم ترین دغدغه اجرای مصوبه هیات وزیران به شماره ۱۵۲۶۰۶ مورخ ۲۹/۱۱/۱۳۹۸ که در ماده ۲ آن صراحتا اعلام کرده است مشاغل مستمری که بیش از ۴ سال فعالیت دارند نیروی شاغل در اینگونه مشاغل نیروی رسمی هستند که نیاز است حال کارگران کمی بهتر شود. دومین خواسته مهم جامعه کارگری کنترل بازار و تورم و ثبات اقتصادی است. تورم افسارگسیخته و نوسانات شدید اقتصادی در سال‌های اخیر یکی از اصلی‌ترین عواملی بوده که سفره کارگران را کوچک‌تر و معیشت آن‌ها را شکننده‌تر کرده است. افزایش بی‌رویه قیمت کالاهای اساسی، مسکن، درمان و آموزش در حالی رخ داده که دستمزد کارگران با واقعیت‌های اقتصادی همخوانی ندارد و هر سال بخش بیشتری از درآمد آن‌ها صرف هزینه‌های ثابت می‌شود.»
تلاش برای رسیدن به عدالت مزدی
سهرابی با اشاره به تحقیقات و بررسی‌هایی که انجام داده می‌گوید: «افزایش قیمت کالاهای اساسی بدون تناسب با دستمزد؛ اقلام خوراکی، پوشاک، دارو و سایر نیازهای اولیه با سرعتی چند برابر رشد حقوق کارگران گران شده‌اند. همچنین باید اشاره کنیم که بی‌ثباتی قیمت‌ها و بازار مانند نوسان شدید قیمت ارز، طلا و سایر بازارهای کلان اثر مستقیمی بر قیمت‌های روزمره گذاشته و امنیت روانی کارگران را از بین برده است. این عوامل همه باعث کاهش قدرت خرید اقشار کارگری شده است. حتی با افزایش‌های سالانه حداقلی حقوق، قدرت خرید واقعی کارگران هر سال کاهش یافته و بسیاری از آن‌ها ناچار به حذف برخی از نیازهای اساسی خود شده‌اند.لذا ضرورت است که جلسات شورای عالی کار مستمرا تشکیل گردد .تا بیش از این شاهد ترک فعل مسوولان نباشیم .»
دردناکترین حوادث کار
او در ادامه بررسی چالش‌های مهم کارگران ادامه می‌دهد: «سومین مطالبه جدی کارگران حق ایمنی بر کاراست . ایمنی در محیط کار یکی از اساسی‌ترین حقوق کارگران است. حقی که در قوانین ملی و اسناد بین‌المللی به رسمیت شناخته شده و حفاظت از جان، سلامت جسمی و روانی نیروی کار را تضمین می‌کند. در ایران، با وجود تصریح قانون کار بر الزام کارفرمایان به رعایت اصول ایمنی و بهداشت حرفه‌ای، بسیاری از کارگران به‌ویژه در مشاغل سخت و زیان‌آور، با کمبود امکانات ایمنی، تجهیزات ناکافی و بی‌توجهی کارفرمایان به مقررات مواجه‌اند.در بسیاری از موارد، حوادث ناشی از کار در ایران و بسیاری از کشورها با یک نگاه «غرامت‌محور» مدیریت می‌شود. یعنی پس از وقوع حادثه، صرفا به پرداخت خسارت یا دیه به کارگر یا خانواده او بسنده می‌شود. این رویکرد، مشکل اصلی یعنی پیشگیری از حوادث را نادیده می‌گیرد و باعث تکرار حوادث می‌شود.»
این فعال کارگری در همین مورد اضافه می‌کند: «مصداق آن حادثه معدن زغال سنگ «زمستان یورت آزادشهر»، «معدن‌جوی طبس»، «طرزه» و «مهماندویه دامغان» و .... می‌شود و به‌عنوان تلخ‌ترین حوادث ناشی از کار نام برد. تغییر نگاه از جبران خسارت به فرهنگ پیشگیری، نه‌تنها جان کارگران را حفظ می‌کند، بلکه باعث کاهش هزینه‌های اقتصادی، افزایش بهره‌وری و ارتقای کیفیت زندگی نیروی کار می‌شود. جامعه‌ای که به سلامت کارگران اهمیت می‌دهد، گامی مهم به سوی عدالت اجتماعی و توسعه پایدار برمی‌دارد.»
