آمار مبهم گمرک از اظهارنامه‌های معطل‌مانده بیش از ۶ماه

رشیدی افزود: انتخاب مراکز گمرکی برای فعالیت شبانه‌روزی بر عهده سازمان گمرک است و این تصمیم باید بر اساس معیارهای کارشناسی و عیارهای قانونی انجام شود. با این حال، گمرک در پاسخ به دیوان محاسبات، معیارهای سنجش این مراکز را اعلام نکرده است. به همین دلیل، اجرای کامل قانون شبانه‌روزی کردن گمرکات کشور محقق نشده است.

حسابرس کل دیوان محاسبات با تأکید بر دو مؤلفه کلیدی دقت و سرعت در عملکرد گمرک، اظهار داشت: گمرک باید با بهبود فرآیندها، عملکرد خود را در این دو حوزه تقویت کند. بر اساس قانون برنامه هفتم توسعه، شبانه‌روزی شدن گمرکات با هدف افزایش سرعت عملکرد و جلوگیری از انباشت کالا پیش‌بینی شده است.

وی با اشاره به تلاش‌های سال گذشته برای بهبود سرعت عملکرد گمرک، این اقدامات را ناکافی دانست و گفت: شاخص جهانی تطبیق اسناد گمرکی حدود ۳۰ دقیقه و ترخیص کالا بین ۱ تا ۲ روز است، اما در گمرکات ایران این شاخص‌ها به‌مراتب بالاتر هستند.

رشیدی یکی از دلایل تأخیر در ترخیص کالا را دخالت دستگاه‌های همکار و مستقل در فرآیندهایی مانند تخصیص ارز و ثبت سفارش عنوان کرد. وی پیشنهاد داد که گمرک با تفکیک دلایل تأخیر و ارائه گزارش سهم هر دستگاه در این فرآیند، شفافیت بیشتری ایجاد کند.

دیوان محاسبات همچنین با استقرار در گمرکات کشور، شاخص‌های ترخیص کالا را به تفکیک هر گمرک بررسی کرده و تعداد اظهارنامه‌های معطل‌مانده در گمرک را مورد پایش قرار داده است. با این حال، گمرک هنوز اطلاعات دقیقی درباره اظهارنامه‌های معطل‌مانده بیش از ۶ ماه ارائه نکرده است.

رشیدی هشدار داد که عدم پایش منظم اظهارنامه‌ها و رسوب کالا در گمرکات، مشکلاتی نظیر فساد کالاها، کمبود عرضه در بازار، افزایش قیمت‌ها و کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری را به دنبال خواهد داشت. وی تأکید کرد که پایش دقیق و منظم اظهارنامه‌های گمرکی می‌تواند به بهبود سرعت فرآیندهای گمرکی و رفع این مشکلات کمک کند. دیوان محاسبات در ادامه بررسی‌های خود، بر ضرورت اجرای کامل احکام قانونی و بهبود عملکرد گمرک در راستای تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه تأکید دارد.