«رنج» واگذاری اشتباه «رجا»
مدیرعامل شرکت راه‌آهن گفت: شرکت رجا بیش از ۱۰ سال قبل به اشتباه به بخش عمومی غیردولتی واگذاری شده و ما اکنون از واگذاری نادرست بزرگ‌ترین شرکت حمل‌ونقل ریلی مسافری رنج می‌بریم.
به گزارش اکونگار به نقل از ایسنا؛ سید میعاد صالحی، مدیرعامل شرکت راه‌آهن در نشست خبری که در دهمین نمایشگاه بین‌المللی حمل‌ونقل ریلی برگزار شد، گفت: در ماده ۲۴ برنامه ششم توسعه و همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند اولویت توسعه، باید حمل و نقل ریلی باشد، اما در حدود ۲۰ سال گذشته این حوزه اولویت نبوده است. امیدوارم با توجه سرمایه‌گذاران به این بخش، بخش ریلی حوزه اول حمل‌ونقل باشد؛ کما اینکه آبان ۱۴۰۱ نیز بار دیگر مقام معظم رهبری به غفلت از این بخش اشاره کردند.
او درباره موضوع سیگنالینگ در پروژه‌های ریلی افزود: در حدود ۱۰ سال گذشته به‌ویژه در دولت قبل، هنگام احداث پروژه‌های ریلی، سیگنالینگ و علایم که باید بخش جدایی‌ناپذیر احداث پروژه‌ها باشد از ردیف بودجه پروژه‌های عمرانی حذف شد. در بسیاری از پروژه‌هایی که احداث شده یا در آستانه احداث هستند، برآوردها بر اساس حذف سیگنالینگ بوده است. در حال حاضر بیش از نیمی از خطوط اصلی تحت پوشش علایم و ارتباطات است؛ اما مثلا در قزوین -رشت که در دولت گذشته به بهره برداری رسید، این علایم و سیگنال‌ها وجود ندارد. حالا مقام وزارت گفتند که این موضوع مجدد به بودجه برگردد، تا هم برای پروژه‌های جدید و هم پروژه‌های نیمه، این علایم نصب شود.
تغییر روش انتقال کالا اساسی از روش جاده‌ای به ریلی
معاون وزیر راه و شهرسازی درباره انتقال کالاهای اساسی به روش ریلی بیان کرد: سال گذشته با GTC و پشتیبانی امور دام تفاهم‌نامه‌ای با وزارت جهاد منعقد کردیم که اولویت حمل کالای اساسی با حمل‌ونقل ریلی باشد، در حالی که پیش از این الگو متفاوت بود. الان بخش قابل ملاحظه‌ای از کالاهای اساسی در بخشی که امکان بارگیری و تخلیه در مبدا و مقصد وجود داشته باشد، فراهم شده تا جهشی از انتقال حمل‌ونقل کالا از طریق بخش جاده‌ای به ریلی را شاهد باشیم. میزان سفارش‌گذاری واگن‌های فله‌بر و تولیدشده در یک سال گذشته هم نشان می‌دهد که این پیام در اکوسیستم حمل کالای اساسی منتشر شده است.
صالحی با اشاره به فرآیند اشتباه خصوصی‌سازی شرکت‌ها بیان کرد: یکی از مشکلات حمل‌نقل ریلی خصوصی‌سازی‌هایی است که باید انجام می‌شده و نشده و بعضی که به نادرستی بوده که یا علاقه نداشتند یا صلاحیت. یکی از این شرکت‌ها شرکت حمل‌ونقل ریلی مسافری رجاست. این شرکت بیش از ۱۰ سال قبل به بخش عمومی غیردولتی تامین اجتماعی واگذاری شده و ما اکنون از واگذاری نادرست بزرگ‌ترین شرکت حمل‌ونقل مسافری رنج می‌بریم. همان وقت سازمان تامین اجتماعی اعلام کرد که نه تنها تمایلی به دریافت این شرکت ندارد چون این شرکت زیان‌ده است؛ بلکه به دنبال فولاد و پتروشیمی برای پرداخت بازنشسته‌ها بود.
او ادامه داد: اما حالا که این سازمان عهده‌دار شده انتظار داریم به‌عنوان مالک ۱۰۰ درصدی پیگیر خدمات رجا باشد. چون مردم به‌صورت مستقیم با این خدمات در ارتباط هستند، چه واگن‌های برون‌شهری و چه حومه‌ای. در ۱۰ سال گذشته تزریق نقدینگی مناسب در رجا انجام نشده و نه تنها نوسازی نداشته بلکه دچار فرسودگی و عدم نوسازی و عدم تعمیرات شده است. هفت سال است که شرکت رجا بابت تعمیر لکوموتیو و حق دسترسی ریل از راه آهن می‌گیرد اما یک ریال در طول این هفت سال پولی نداده است و به بدهی‌اش افزوده شده چون مالک این شرکت پولی نداشته که بدهد.
ریل‌باس رجا به سیر بازگشت
مدیرعامل شرکت راه‌آهن در پاسخ به اینکه آیا قطارهای حومه‌ای رجا که به‌دلیل عدم ایمنی از سیر خارج شده بود، به سیر بازگشته گفت: از ۱۰ سال گذشته بعد از واگذاری نادرست این شرکت به تامین اجتماعی، ۱۴ ریل باس در اختیار رجا قرار گرفته بود اما آمادگی آنها سال به سال کمتر شد و به چهار رسید و در نهایت در تابستان امسال امکان سیر هیچ کدام وجود نداشت. با توجه به اینکه ای.پی.یوها و سیستم تهویه ریل‌باس‌ها تعمیر نشد و کولرها کار نمی‌کرد و نارضایتی مردم افزایش یافت، ایمنی سیر به خطر افتاده بود و از این رو راه‌آهن دستور توقف سیر قطارهای حومه‌ای رجا را صادر کرد.
صالحی با بیان اینکه ما به عنوان نهاد حاکمیتی چون کیفیت و رفاه مردم را باید فراهم کنیم، افزود: از این رو تذکرات جدی را به این شرکت و تامین اجتماعی و وزارت رفاه دادیم و از ابتدای مهرماه چهار ریل باس رجا به سیر بازگشت و امروز پنجمین ریل‌باس به سیر بازمی‌گردد و برای پاسخ به تقاضای سفرهای حومه‌ای استان تهران از شهرهای دیگر نیز قطار تامین کردیم تا برای ساعات پرتقاضا در استان تهران مشکلی نداشته باشیم.
او با بیان اینکه چه در بخش ترانزیت و چه جابه‌جایی مسافر باید اولویت اول حمل‌ونقل ریلی باشد، ادامه داد: حمل‌نقل ریلی هم از لحاظ قیمت و هم رفاه به‌صرفه‌تر و بهتر است. در حوزه مسافر برای مسیر تهران - مشهد برای هر فردی که از حمل‌ونقل ریلی استفاده می‌کند، یارانه سوخت ٢۵٠ هزار تومان است اما این رقم در بخش جاده‌ای، ٧۵٠ هزار تومان و در بخش هوایی، یک میلیون و ۵٠٠ هزار تومان است. همچنین بخش در ترانزیت ریلی در مسیر سرخس - بندر عباس، به ازای هر یک تن بار، ۴٠ دلار درآمد به دست می‌آید و یارانه سوخت برای این مسیر، بین هفت تا ١٠ دلار است؛ اما در بخش جاده‌ای با همین درآمد، میزان یارانه سوخت ٧٠ دلار است بنابراین در بخش جاده برای حمل ١٠ میلیون تن کالا دولت ٣٠٠ میلیون دلار ضرر می‌کند.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۱، ۲۱ لکوموتیو جدید به شبکه حمل‌ونقلی اضافه کردیم، گفت: ما به لحاظ تولید واگن باری به جز ترمز مشکلی نداریم و اگر این قطعه را داخلی‌سازی کنیم که این کار در حال انجام است، تولید واگن باری در کشور 100 درصد داخلی‌سازی خواهد شد. البته ما در کشور واگن با عمر بالای ۴۰ سال هم داریم. ۱۴ سال قبل ۱۹۰۰ واگن مسافری برای سیر داشتیم، اما حالا زیر ۱۰۰۰ واگن داریم و به همین دلیل برنامه‌ای برای افزایش واگن های مسافری داریم.
جزئیات همکاری ریلی ایران و افغانستان
مدیرعامل شرکت راه‌آهن درباره جزئیات همکاری با مسئولان افغانستان برای همکاری‌های ریلی گفت: دو جلسه در ایران با مدیرعامل راه‌آهن افغانستان برگزار کردیم. در دیپلماسی ایران، حمل‌ونقل ریلی در اولویت است و ما این دیپلماسی را با تمام کشورهای همسایه دنبال می‌کنیم تلاش ما برای افزایش تعاملات ریلی با کشورهای همسایه از جمله افغانستان است.
صالحی ادامه داد: ۶٠ کیلومتر راه‌آهن از شمتیغ تا روزنک در خاک افغانستان ساخته شده است که پس از تغییر دولت افغانستان در سال ۱۳۹۹، بخشی از این مسیر دچار تخریب و سرقت شد. اما در جلسه با مدیران ریلی افغانستان قرار بر این شد که نواقص بررسی شود. همکاری برای بازسازی این مسیر نیاز به این دارد که دولت افغانستان نسبت به عقد قرارداد اهتمام داشته باشد. ما آماده هستیم صادرات بار از ایران و واردات از افغانستان را از شبکه ریلی انجام شود و این مشارکت ایران در بازسازی و تامین منابع برای علمیات بازسازی، براساس مدلی است که راه‌آهن افغانستان ارائه دهد.
او همچنین درباره راه‌اندازی قطار سریع‌السیر تهران- مشهد افزود: قطار سریع‌السیر دارای تکنولوژی پیچیده است، زیرا نسل راه‌آهن برقی تکنولوژی پیشرفته دارد و از فضای دیزلی به نسل راه‌آهن برقی ارتقا پیدا است. ما اکنون در حال طراحی این مسیر هستیم که به‌زودی جزئیات آن اعلام می‌شود. البته ما برای احداث این خط، علاوه بر استفاده از ظرفیت و دانش داخلی از دانش کشورهای همسایه نیز استفاده خواهیم کرد.
