افقه، اقتصاددان در گفتوگو با «اکونگار»:
دولت برای جبران کاهش درآمدهای خود، مالیات‌ها را افزایش داده / قوه مجریه به بحران معیشت اکثریت مردم، بی‌‌تفاوت است
استاد اقتصاد دانشگاه چمران گفت: دولت برای جبران کاهش درآمدهای خود، مالیات‌ها را در بودجه افزایش داده است.
به گزارش اکونگار، دولت تدوین لایحه بودجه 1403 را در حالی تمام کرده که نقدهای بسیاری به درآمدهای پیش بینی شده وارد می‌شود. مرتضی افقه کارشناس اقتصادی در گفتوگو با «اکونگار» گفت: بودجه 1403 به قدری ناشیانه نوشته شده که پر از انتقاد است. متاسفانه این لایحه در مجلس نیز به دلیل آنکه مجلس عوام است شرایط بدتری پیدا می‌کند. همچنین با توجه به اینکه سال آخر حضور نماینده‌هاست و برای آنکه در حوزه انتخابی خودشیرینی کنند شروع به هزینه تراشی و افزایش سقف بودجه می‌کنند. نتیجه آنکه سال آینده با این پیش بینی‌ها، درآمدها محقق نمی‌شود و کسری بودجه بیشتر می‌شود.
*لایحه بودجه 1403 را از نظر درآمدهای پیش بینی شده چگونه می‌بینید؟
اول این نکته را باید عنوان کرد که چون انتخاب و انتصاب بودجه بگیران بر اساس شایسته سالاری نیست و با ناکارآمدی و بهره‌وری پایین کار می‌کنند؛ درآمدهای مالیاتی صرف ناکارمدی‌ها می‌شود. بنابراین آن درآمدی که با فشار آوردن به مردم جمع‌آوری می‌شود به درستی هزینه نشده و به خوبی از آن استفاده نمی‌شود. نکته دوم اینکه دولت نماینده اکثریت است و سلایق و گرایش‌های اکثریت را باید اعمال کند، اما با ساختار انتخاباتی که ما داریم دولت‌هایی روی کار می‌آیند که اکثریت را نمایندگی نمی‌کنند، لذا مالیات را از اکثریت مردم می‌گیرند ولی سلایق و خواسته‌های اقلیت را اعمال می‌کند.
*افزایش 49 درصدی مالیات با توجه به اینکه هر ساله به جای گسترش پایه مالیاتی، فشار مالیاتی بر مودیان گذشته وارد می‌شود چه تبعاتی بر تولید و اقتصاد خواهد داشت؟
دولت در سال 1402 دید که درآمدهای نفت مطابق پیش بینی بودجه حاصل نشد و فروش شرکت‌های دولتی نیز محقق نشد از این رو در لایحه بودجه 1403 به درستی این دو بخش از درآمدها را کاهش داد. اما چون 90 درصد درآمد مالیاتی محقق شد به اشتباه گمان می‌کند سال بعد نیز درآمد مالیاتی به هر میزانی افزایش پیدا کند، محقق خواهد شد. در حالی که ظرفیت‌های مالیاتی اقتصاد یک کشور محدود است و اینگونه نیست که چون امسال ظرفیت‌های خالی پر شده سال آینده نیز این اتفاق تکرار می‌شود. به این ترتیب گمان می کنم سال آینده درآمد مالیاتی قابل تحقق نیست و از منظر دیگری دچار عدم تحقق درآمدی خواهیم شد.
افزایش مالیات اگر از طریق گسترش پایه های مالیاتی تحقق پیدا کند و یا از بخش غیرمولد و سیستم دلالی اخذ شود قابل توجیه است اما معمولا این اتفاق نمی افتد و به همان گروهی که از گذشته مالیات پرداخت می کرد فشار مضاعف وارد می شود.
*ضمن آنکه بخش قابل توجهی از مالیات ها از کارکنان و حقوق بگیران گرفته می شود.
بله در شرایطی که دولت حقوق کارکنان را 18 درصد افزایش داده رشد مالیات را 30 درصد پیش بینی کرده یعنی 12 درصد بیشتر از افزایش درآمد کارمندان، مالیات از آنها گرفته می شود. یا به عبارتی نسبت به سال 1402، 12 درصد از دریافتی آنها کم می شود. این سبب می شود نیروهای متخصص از بخش دولتی به سایر بخش ها و یا حتی به کشورهای دیگر مهاجرت کنند.
بودجه 1403 به قدری ناشیانه نوشته شده که پر از انتقاد است. متاسفانه این لایحه در مجلس نیز به دلیل آنکه مجلس عوام است شرایط بدتری پیدا می کند. همچنین با توجه به اینکه سال آخر حضور نماینده هاست و برای آنکه در حوزه انتخابی خودشیرینی کنند شروع به هزینه تراشی و افزایش سقف بودجه می کنند. نتیجه آنکه سال آینده با این پیش بینی ها، درآمد ها محقق نمی شود و کسری بودجه بیشتر می شود.
