رییس اتاق بازرگانی ایران-چین در گفت‌وگو با«اکونگار»:
روسیه رقیب نفت‌های تحریمی ایران می‌شود/فعال شدن مکانیزم ماشه را جدی بگیریم
باتوجه به اینکه زمزمه‌های فعال شدن مکانیزم ماشه به گوش می‌رسد پیش‌بینی‌ها از تغییرات اقتصادی و ادامه روند کنونی خبر می‌دهد که این موضوع را در گفت‌وگو با یک فعال اقتصادی بررسی کردیم.
به‌گزارش اکونگار: فعال شدن «مکانیزم ماشه» و بازگشت احتمالی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، به یکی از جدی‌ترین موضوعات سیاسی و اقتصادی کشور در سال جاری تبدیل شده است. تروییکای اروپایی یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا در این مورد هشدار داده‌اند که اگر ایران همکاری‌های هسته‌ای خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از سر نگیرد، تا پایان تابستان آماده‌اند این مکانیزم را فعال کنند. در صورت وقوع این اتفاق، همه تحریم‌های بین‌المللی پیش از برجام بدون امکان وتو به‌طور خودکار بازخواهند گشت.
مقامات ایرانی این اقدام را غیرقانونی و فاقد وجاهت حقوقی می‌دانند و هشدار داده‌اند که در صورت اعمال مجدد تحریم‌ها، تهران می‌تواند واکنش‌های جدی از جمله خروج از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای NPT را در دستور کار قرار دهد. چنین مواضعی نشان می‌دهد که تنش میان تهران و غرب وارد مرحله حساسی شده و فضای بین‌المللی به‌طور قابل توجهی علیه ایران سنگین‌تر خواهد شد.
در سطح داخلی اما بازگشت تحریم‌ها بیش از هر چیز پیامدهای اقتصادی به‌دنبال خواهد داشت. کاهش صادرات نفتی، دشواری‌های بانکی و مالی، فشار بر نرخ ارز و رشد تورم از محتمل‌ترین آثار آن است. این شرایط، در جامعه‌ای که هم‌اکنون با مشکلات معیشتی جدی روبه‌روست، می‌تواند احساس ناامیدی و نگرانی بیشتری ایجاد کند. در چنین فضایی افکار عمومی ممکن است دو دسته شود بخشی خواهان «کاهش تنش و بازگشت به مذاکرات برای جلوگیری از بحران‌های بیشتر» و بخشی دیگر مطرفدار مقاومت و ایستادگی در برابر فشار خارجی» هستند.
باتوجه به این مقدمه باید بگوییم که فعال شدن مکانیزم ماشه برای جامعه ایران به معنای ورود به دوره‌ای جدید از فشار اقتصادی و بی‌ثباتی سیاسی است. این وضعیت نه تنها زندگی روزمره مردم را سخت‌تر خواهد کرد، بلکه می‌تواند بر اعتماد عمومی به نهادهای بین‌المللی و همچنین سیاست‌گذاری داخلی اثر عمیقی بگذارد و چشم‌انداز آینده را پیچیده‌تر سازد. در این مورد با یکی از تحلیلگران اقتصادی مصاحبه‌ای انجام داده‌ایم. حریری در این مورد معتقد است که باید برروی وضعیت عمومی جامعه متمرکز شویم. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
نباید از فعال‌شدن مکانیزم ماشه هراس داشته باشیم
«مجید رضا حریری»، رییس اتاق بازرگانی ایران-چین و تحلیلگر مسائل اقتصادی در واکنش به اینکه چرا برخی همچنان تلاش می‌کنند که تحریم‌ها تشدید شود، و اجازه بهبود روند مذاکراتی را به دولت نمی‌دهند، به‌خبرنگار «اکونگار» می‌گوید: «در ابتدای این گفت‌وگو نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که بزرگ‌نمایی در خصوص مکانیزم ماشه، به‌همان اندازه نادرست است که بی‌اهمیت جلوه دادن آن می‌تواند خطرناک باشد. بدون تردید، فعال شدن مکانیزم ماشه آثار منفی به‌دنبال دارد، اما این به آن معنا نیست که این آثار تحریمی می‌تواند ما را نابود کند. در این میان، باید بررسی شود که ما در قبال فعال شدن یا نشدن این سازوکار، چه امتیازی قرار است بدهیم و چه چیزی قرار است به‌دست‌آوریم. این همان بحث اصلی است. این موضوع، یک مسأله سیاسی است و تصمیم‌گیری درباره آن نیز در حیطه سیاست است، نه اقتصاد ولی فراموش نکنید که همه موضوعات می‌تواند خود را در وضعیت اقتصادی نشان می‌دهد.»
او در همین مورد و با اشاره به تاثیرات تحریم‌ها بر شرایط اقتصادی ادامه می‌دهد: «در واقع، اینکه از ترس مرگ، خودکشی کنیم، یا یک تهدید را به‌طور قطعی و صددرصدی تلقی کنیم، رویکرد درستی نیست. همان‌طور که نادیده گرفتن کامل تهدید نیز اشتباه است. از منظر اقتصادی، همان‌طور که تحریم‌ها تاثیرگذار هستند، فعال شدن مکانیزم ماشه نیز اثرگذار خواهد بود. اما آیا این تاثیر به‌حدی است که اقتصاد ما را به ورطه نابودی بکشاند؟»
شرایط اقتصادی خوبی نداریم
حریری با تاکید بر اینکه روند مناسبی در جریان نیست اضافه می‌کند: «باتوجه به وضعیت کنونی، که به هیچ‌وجه شرایط خوبی نیست، نمی‌توان تصور کرد که وضعیت ما پس از فعال شدن ماشه به‌مراتب بدتر و نابودکننده‌تر باشد. اگر تحولات را به‌صورت زنجیره‌ای بررسی کنیم، مانند آنچه که از دیروز تاکنون اتفاق افتاده و فشار تحریمی‌ای که بر نفت روسیه وارد شده، به‌نظر من آن تهدید برای ما ملموس‌تر و فوری‌تر از مکانیزم ماشه است. زیرا ما نیز به‌عنوان کشوری که نفت تحریمی می‌فروشد، هرچقدر عرضه در بازار نفت تحریمی بیشتر شود، توان چانه‌زنی ما برای قیمت‌گذاری و یافتن تقاضای مفید محدودتر می‌شود و این تاثیر مستقیم اقتصادی خواهد داشت.»
این تحلیلگر اقتصادی با اشاره به شرایط ناپایدار بازار می‌گوید: «در هر شرایط ناپایدار سیاسی یا اقتصادی ساختار اقتصادی تضعیف می‌شود. در نتیجه، عموم بهره‌مندان از اقتصاد، دچار آسیب می‌شوند. با این حال، همیشه اقلیتی بسیار کوچک یعنی یک تا دو درصد جامعه هستند که از شرایط تحریمی بهره‌مند می‌شوند. بنابراین، در مقابل فقیرتر شدن بخش بزرگی از جامعه، ثروت اقلیتی افزایش می‌یابد و این شکاف تشدید می‌شود. ما باید تمرکز خود را بر وضعیت عمومی جامعه بگذاریم، نه آن اقلیت خاص. واقعیت این است که در شرایط فعلی نیز جامعه به‌وضوح دچار آسیب اقتصادی شده است و این همان روندی است که مشاهده می‌کنیم.»
