«اکونگار» براساس داده‌های جدید تحلیل می‌کند؛
شروع روند مهارت‌آموزی کارگران آینده / کدام کارگران به جنگ هوش مصنوعی می‌روند؟
فضای کسب‌وکار باتوجه به گسترش تکنولوژی و هوش مصنوعی در حال گذار از دوران سنتی است ولی با این حال فعالان کارگری امیدوارند کارگران با مهارت‌آموزی بتواند آن را شکست دهند.
به‌گزارش اکونگار: در جهان فراصنعتی که رفته‌رفته در آن غرق خواهیم شد توسعه‌طلبی همه فضای کسب‌وکار را در بر می‌گیرد و بدون توجه به آنچه مهارت‌آموزی نام دارد شرایط برای کارگران پرچالش خواهد بود. اکنون، ماشین‌ها اکثر فعالیت‌ها را انجام می‌دهند، در حالیکه 50 سال پیش، این رقم تنها به 6 درصد می‌رسید به همین دلیل انقلاب علمی و فنی نیازمند نیروی انسانی ماهر است که این مورد بر آینده کشور در حال توسعه‌ای مانند ایران می‌تواند تاثیرگذار باشد. «فن‌آوری»، «آموزش» و «توسعه»، مثلث توسعه‌یافتگی را در زمینه‌های اقتصادی اجتماعی تشکیل می‌دهند. کارفرماها باید به این نکته توجه داشته باشند که تامین نیروی متخصص و ماهر برای اجرای برنامه‌های خود به کارگران ماهر نیاز خواهند داشت. در این روند هوش مصنوعی از جمله اصلی‌ترین رقیبان کارگران آینده محسوب می‌شود که روزبه‌روز در حال گسترش است. محققان می‌گویند تنها راه مقابله باهوش مصنوعی افزایش توان مهارتی انسان‌ها است.
توجه داشته باشید از جمله عواملی که سال‌ها است مانع تحقق واقعی اهداف برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی شده، فقدان یا کمبود نیروی متخصص و ماهر متناسب با نیازهای روز جامعه است. باتوجه به اینکه نیاز کنونی کسب‌وکارها به کارگران ماهر بیش از هرچیزی احساس می‌شود در ادامه این گزارش به وضعیت موجود خواهیم پرداخت و اینکه چرا به این نیروهای انسانی برای مهار هوش مصنوعی نیاز داریم.
تغییر چهره بازار کار تا 2030
براساس گزارش اخیر سازمان بین‌المللی کار (ILO)، تا سال 2030بیش از یک میلیارد نفر نیاز به بازآموزی یا ارتقای مهارت‌های خود خواهند داشت. این موضوع به‌ویژه در کشورهایی مانند ایران که با چالش‌هایی چون نرخ بالای بیکاری جوانان و تغییر ساختار اقتصاد روبه‌رو هستند و جمعیتشان رو به پیری می‌رود، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. باید به این نکته هم اشاره کنیم که مهارت‌آموزی یکی از مهمترین اهرم‌های رقابتی در بازار کار آینده محسوب می‌شود. کارشناسان حوزه اقتصاد و آموزش معتقدند که با پیشرفت فناوری، دگرگونی ساختار مشاغل و ظهور هوش مصنوعی، تنها افرادی که مهارت‌های تخصصی و به‌روز دارند، در بازار کار باقی خواهند ماند و می‌توانند درآمد داشته باشند و کارگران دیگر باید در شرایط حقوقی پایین‌تری فعالیت کنند.
پایان فصل مدرک‌گرایی
رابطه مهارت‌آموزی و مدرک‌گرایی رابطه پیچیده‌ای است که در دنیای امروز اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. مدرک‌گرایی به‌تنهایی نمی‌تواند تضمین‌کننده موفقیت کارگر در بازار کار باشد و مهارت‌آموزی به‌عنوان یک مکمل ضروری برای کسب دانش و توانایی‌های عملی در کنار مدرک اهمیت پیدا می‌کند. به‌عبارت دیگر، مدرک‌گرایی بیشتر به‌دنبال تایید دانش نظری است در حالی که مهارت‌آموزی به‌دنبال توسعه توانایی‌های عملی و کاربردی است. در حالی که نظام آموزشی سنتی همچنان بر مدارک دانشگاهی تاکید دارد ولی در حال رنگ باختن است، بازار کار به‌سمت جذب نیروهایی با توانایی‌های عملی، مهارت‌های حل چالش، تفکر خلاق و تسلط بر فناوری‌های نوین می‌رود. کارشناسان می‌گویند بسیاری از فارغ‌التحصیلان ما فاقد مهارت‌های لازم برای ورود مستقیم به بازار کار هستند ولی ما بیشتر به‌دنبال افرادی هستیم که بتوانند بلافاصله پروژه‌ای را مدیریت یا چالشی را برطرف کنند، نه فقط کسانی که صرفا مدرک دارند. در نهایت، آینده بازار کار به شکلی رقم خواهد خورد که دیگر نمی‌توان تنها با تکیه بر مدرک تحصیلی، شغل مناسبی یافت. آموزش مهارت‌محور، ارتقای توانمندی‌های فردی و انطباق‌پذیری با تحولات فناوری، مهمترین عواملی هستند که مسیر موفقیت شغلی را در سال‌های پیش رو تعیین خواهند کرد.
شروع مهارت آموزی در ایران
در سال‌های اخیر پلتفرم‌های آموزشی داخلی نیز با ارائه دوره‌های تخصصی در زمینه‌هایی مانند «برنامه‌نویسی»، «طراحی گرافیک»، «دیجیتال مارکتینگ» و «مهارت‌های فنی»، توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای در میان جوانان پیدا کنند. با توجه به روند دیجیتالی شدن فرآیندها، مشاغلی مانند «تحلیل‌گرداده»، «توسعه‌دهنده‌نرم‌افزار»، «تکنسین انرژی‌های‌نو»، «مدیر پروژه‌های فناورانه» و «متخصص امنیت سایبری» از جمله مشاغل پرتقاضا در دهه آینده خواهند بود. کسب این مهارت‌ها نه‌تنها به افزایش درآمد فردی منجر می‌شود، بلکه توان تاب‌آوری اقتصادی کشور را نیز تقویت خواهد کرد.
رقابت کارگران ماهر با هوش مصنوعی
باید به این مورد هم اشاره کنیم که بسیاری از کارگران و کارمندان از هوش مصنوعی هراس دارند البته دلیل خوبی هم دارند. برخی از کارشناسان می‌گویند که فناوری این پتانسیل را دارد که بر وظایف، مشاغل و حریم خصوصی کارکنان شرکت‌ها تاثیر بگذارد، البته اگر نگوییم آن‌ها را حذف می‌کند.
هنگامی که شرکت نظرسنجی Fast از کاربران نرم‌افزار لینکدین در مورد آنچه که درباره آینده فکر می‌کنند، نظرسنجی کرد که در این نظرسنجی مهمترین مشکل محل کار در سال ۲۰۲۴ هوش مصنوعی پیش‌بینی شد. به‌طور متوسط ۳۶ درصد از کارگران گفتند که «ادغام هوش مصنوعی» دغدغه اصلی و مشکل جدی کارگران محسوب می‌شود.
مرکز کار شایسته و اقتصاد عادلانه (CLJE) در دانشکده حقوق هاروارد اخیرا گزارشی در مورد چالش‌های پیش روی کارگران در عصر هوش مصنوعی منتشر کرده است. این گزارش با دفاع از اینکه یافته‌های نظرسنجی اخذ شده موسسه فست، «ترس از فناوری یا استفاده‌های بی‌شمار از هوش مصنوعی برای کاهش تعداد کارگران و نظارت آهنین و سرکوب کارگران باقی مانده» را از مهمترین دغدغه کارگران خواند ولی فعالان کارگری در این مورد امیدوارند که کارگران با مهارت‌آوزی بتوانند با هوش مصنوعی رقابت هرچند نزدیکی داشته باشند.
