حرکت صنعت خودروسازی به سمت مونتاژ کاری

در این گزارش تاکید شده بود که نبود یک نظام انگیزشی کارآمد و منسجم به ویژه در ارتباط با ساختار تعرفه ای باعث شده صنعت خودروسازی ایران به سمت مونتاژ کاری پیش برود.

تولید خودرو در کشور به خاطر عدم تناسب بین هزینه تمام شده با قیمت گذاری دستوری، افزایش هزینه‌های اولیه تولید و کسب سود کمتر منجر شده است تا گرایش شرکت‌های خودرویی بیشتر به سمت خودروهای مونتاژی باشد از سوی دیگر گزارش بانک مرکزی مهر تاییدی بر این مساله است.

اطلاعیه سازمان حمایت درباره روند شکایت از خودروسازان

مونتاژکاری برای شرکت های خودرویی، راهی کوتاه‌مدت و کم‌هزینه برای ادامه فعالیت است، شرکت‌ها با مونتاژ می‌توانند سریع‌تر محصول به بازار دهند، بدون اینکه ریسک های تولید را بپذیرند. چالش‌های اقتصادی، تحریم‌ها و نبود زیرساخت‌های فناوری، عدم حمایت از خودروسازان، شرکت های خودرویی را از مسیر تولید و توسعه به سمت یک کارخانه‌ی مونتاژ بزرگ سوق داده است.

طبق آخرین گزارش از بانک مرکزی نشان می دهد که صنایع حمل و نقل و خودرو از ابتدای سال جاری تا ۱۷ آبان ۵ میلیارد و ۲۹۶ میلیون دلار از طریق مرکز مبادله ارز و طلای ایران گرفتند که این میزان ۲۱ درصد کل ارز تخصیصی به صنایع است. کل ارز تخصیصی به صنایع طی این مدت بیش از ۲۵ میلیارد و ۵۰۳ میلیون دلار بوده است.

بررسی دقیق تر از ارز تخصیصی بیانگر آن است که در حال حاضر بیش از نیمی از منابع ارزی صنعت خودرو ایران به شرکت‌هایی اختصاص می‌یابد که فعالیت اصلی‌شان مونتاژ خودروهای خارجی است، نه تولید واقعی، از این رو سهم مونتاژکاران از منابع ارزی نزدکی به دو برابر شده است.

کارشناسان نیز معتقد هستند که چالش های صنعت خودرو سازی از جمله قیمت گذاری دستوری با دخالت نهادهای مختلفی از جمله سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان و شورای رقابت، ناترازی انرژی، زیان انباشته، افزایش هزینه نهاده های تولید، محدودیت در تخصیص ارز و سایر موارد منجر به کاهش آمارهای تولید و گرایش به سمت مونتاژکاری شده است.

روند کاهشی تولید در ۲ خودروساز بزرگ

بررسی وضعیت تولید سه خودروساز بزرگ کشور در نیمه نخست امسال در سامانه کدال نیز نشان می دهد که امسال در مقایسه با مدت مشابه پارسال تولید با کاهش ۱۲ درصدی روبرو بوده است، یعنی سه خودروساز ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در مجموع ۴۰۴ هزار و ۴۶۱ دستگاه خودرو تولید کردند که امسال معادل ۵۶ هزار و ۱۲۲ دستگاه خودرو کمتر تولید کردند. هر چند شرکت ایرانخودرو روند مثبت تولید را طی می کند.

درباره علل گرایش خودروسازان به سمت مونتاژکاری امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو  می گوید: سیاست گذاری و قوانین طبیعی مجلس و دولت به صورتی است که تولید کننده را به سمت مونتاژکاری سوق می دهد؛ اکنون در کنار مونتاژکاران، ۲ شرکت بزرگ خودروساز سایپا و ایرانخودرو هم به سمت مونتاژکاری رفته اند و آن بخشی که داخلی سازی باقی مانده، زیانده است.

کارشناس صنعت خودرو اضافه می کند: ۳۰۰همت زیان انباشته در ۲ شرکت بزرگ خودروساز به خاطر قیمت گذاری دستوری مسیر تولید را کند کرده است.

وی با بیان اینکه خودروسازان مونتاژی سود می کنند می گوید: از روی خروجی های سیاست گذاری در چهار سال گذشته می توان فهمید که سیاست گذاری به سمت مونتاژکاری است آیا تولید داخل باید این گونه سرکوب می شد تا در مقابل آن مونتاژکاران و واردکنندگان سود کنند.