رئیس خانه صمت ایران در گفت‌وگو با «اکونگار»:
پنج علت ایجاد بحران در معادن ایران/از کمبود نقدینگی و سوخت تا فرسودگی ماشین‌آلات
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران گفت: در حوزه صادرات مواد معدنی مشکلات متعددی وجود دارد. صادرکنندگان نمی‌توانند ارز حاصل از صادرات را به‌طور کامل به کشور بازگردانند یا اگر هم بازمی‌گردانند، باید طبق نرخ دستوری دولت باشد که این موضوع خود به‌تنهایی مانعی برای صادرات شده است
به گزارش اکونگار، درحالی که گردش مالی صنعت معدن در جهان بیش از ۳تریلیارد دلار است، سهم کشورمان با وجود ذخایر غنی و قابل اتکاء بسیار ناچیز است.
براساس آمار وزارت صمت ماشین‌آلات معدنی کشورمان در بهترین حالت بیش از ۲۰سال عمر دارند و اکثر تجهیزات معدنی در وضعیت فرسوده به سرمی‌برند که این موضوع تاثیر ۱۰۰درصدی روی بهره‌وری اکتشاف، استخراج و فرآوری مواد معدنی و معادن دارد.
عبدالوهاب سهل‌آبادی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفت‌وگو با خبرنگار «اکونگار» درخصوص چالش‌های پیش‌روی معدنکاران گفت: یکی از مهم‌ترین و دشوارترین مشکلاتی که امروز در معادن کشور وجود دارد، مسئله تامین سوخت است. این مشکل یکی از اصلی‌ترین موانع تولید در معادن به‌شمار می‌رود. در کنار آن، بحث افزایش بی‌رویه‌ی حقوق دولتی هم به‌شدت وضعیت را پیچیده کرده است. وصول این حقوق بدون کوچک‌ترین مهلت یا تخفیف زمانی صورت می‌گیرد. در گذشته پرداخت حقوق دولتی به‌صورت اقساطی انجام می‌شد، اما امروز با وجود این که بسیاری از معادن فروش مناسبی ندارند، همچنان موظف به پرداخت کامل حقوق دولتی طبق قرارداد هستند و در صورت عدم پرداخت، جریمه می‌شوند.
افزایش ریسک‌های کارگران معادن کوچک مقیاس
سهل‌آبادی افزود: فرسوده بودن ماشین‌آلات معدنی نیز چالش جدی دیگری است. افزایش بی‌رویه قیمت قطعات یدکی و دشواری تعمیر این ماشین‌آلات، کار را برای معادن بسیار سخت کرده است. به‌طوری که کار کردن در معادن کوچک و متوسط در شرایط فعلی، کاری بسیار دشوار و پرریسک است.
وی ادامه داد: در حوزه‌ی صادرات مواد معدنی نیز مشکلات متعددی وجود دارد. صادرکنندگان نمی‌توانند ارز حاصل از صادرات را به‌طور کامل به کشور بازگردانند یا اگر هم بازمی‌گردانند، باید طبق نرخ دستوری دولت باشد که این موضوع خود به‌تنهایی مانعی برای صادرات شده است.
بحران تامین مالی گریبانگیر معادن
رئیس خانه صمت ایران گفت: مشکل نقدینگی و تامین مالی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی معادن است. بانک‌ها طی دو یا سه سال گذشته، کوچک‌ترین تسهیلاتی به حوزه‌ی صنعت و معدن ارائه نکرده‌اند. مخصوصا بخش معدن همیشه سهم اندکی از تسهیلات بانکی داشته است.
به گفته سهل‌آبادی، از نظر زیرساخت نیز معادن با مشکلات عدیده‌ای مواجه‌اند. از کمبود و تاخیر در تامین سوخت گرفته تا نبود ماشین‌آلات به‌روز و مناسب، همه و همه باعث شده‌اند فعالیت در این حوزه بسیار دشوار شود. البته مشکل کمبود برق ممکن است کمتر شامل معادن شود، چرا که بیشتر معادن در مناطقی دور از شبکه‌ی برق قرار دارند، اما سایر چالش‌ها همچنان پابرجاست.
چالش تعدد قوانین در صنعت معدن
وی درخصوص راهکارهای رفع این موانع گفت: اگر بخواهیم این وضعیت را اصلاح کنیم نیازمند اقداماتی جدی و عملی هستیم. دولت باید با معادن همکاری کند و تسهیلات لازم را در اختیار آن‌ها بگذارد. من نمی‌گویم حتما تسهیلات ارزان‌قیمت ارائه شود، اما حداقل باید امکان دریافت تسهیلاتی وجود داشته باشد که بتواند به فعالان معدنی کمک کند. برای مثال، خرید ماشین‌آلات امروزه بسیار پرهزینه شده است. با قیمت ارز فعلی، تامین ماشین‌آلات با کیفیت واقعا دشوار شده است. همچنین در این شرایط، ثابت نگه داشتن قوانین و مقررات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. متاسفانه هر روز با قانون جدیدی روبرو هستیم. یک معدن‌دار وقتی می‌خواهد برای فروش یا مذاکره اقدام کند، نمی‌تواند حتی برای یک سال آینده برنامه‌ریزی داشته باشد، چرا که قوانین دائم در حال تغییر هستند.
تورم بیش از ۴۰درصدی صنایع در پساجنگ
وی اضافه کرد: پس از جنگ ۱۲ روزه و تحریم‌های اخیر، تورم در کشور به بالای ۴۰ درصد رسیده است. با چنین تورمی، یک معدن‌دار چگونه می‌تواند نیازهای خود را تامین کند. در حالی که اداره مالیات اصرار دارد که معاملات به‌صورت رسمی و فاکتوردار ثبت شوند، اما در بازار، بسیاری از فروشندگان حاضر به ارائه فاکتور نیستند. این تضادها و دوگانگی‌ها باعث شده که معادن نتوانند به راحتی فعالیت کنند.
رئیس خانه صمت ایران در پایان تاکید کرد: معادن ظرفیت بالایی برای اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی دارند و متاسفانه مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند. من بارها گفته‌ام که حداقل از معادن کوچک حقوق دولتی دریافت نشود، اما اجازه فعالیت به آن‌ها داده شود، اشتغال آن‌ها حفظ می‌شود و امکان تولید و صادرات فراهم می‌شود.
